නිරුදක, ධාරා, සුරේන් අප............සහ ඔවුන්...
ගම්මානයේ ඇති වැවෙහි සුන්දරත්වය දෙගුණ තෙගුණ කෙරෙන්නේ ඒ මත සුපිපි නෙඵම් කුසුම් පෙළිනි. නාඹර කෙළිලොල් යුවතියන් එහි විත් සිය වස්ත්‍ර සෝදද්දී තවත් අය දිය බැස නෙඵම් පත් දෙබෑ කරමින් ගොස් පිහිනා යති.
දුරින් පිහිටි නෙඵම් පත් යාය තුලින් කිසියම් අමුතු වස්තුවක් මතුවෙයි. නැත එහි අරුමයක්. එය මුණින් අත හැරවූ සිදුරු දෙකක් ඇති මුට්ටියකි. එය සීරූවට ජලතලයෙන් උඩට මතුව යළි යළිත් නොපෙනී යන්නේය.
සැණින් මේ අරුමය දුටු යුවතියෝ තැතිගෙන යුහුසුඵව දියෙන් මෑත්ව දනි පනි ගා ගොඩට පීනති. ඒ පෙරකී මුට්ටිය එක සිරූවට ඔවුන් දෙසට ඇදී එන නිසාය.
’ඒයි අන්න අරූ අදත් ඇවිල්ලා .... අනේ වරෙල්ලාකෝ .........(මුල් පිටපතෙහි පැවති දෙබස්ම නොවේ)
කෙළි පොඩිඩියන්ගේ බෙරිහන් දීමට එහි දිවඑන මදාවි කොඵරැළ දියෙහි පාවෙන මුට්ටියේ සිදුරු තුළින් දිළිසෙන පබඵ වැනි ’ඇස්’ යම්තමට නෙතට හසුකරගනිති.
වියරු වැටි දඞු මුගුරු ගෙන දිවඑන කොඵරැළෙන් බේරීයන මුට්ටිය විදුලි වේගයෙන් වැවේ දුරාන්තයට ඇදී යෙයි. ඊලඟ නිමේෂයේ අවුල් ව ගිය හිසකේ සහ අපිළිවෙළින් වැඩුනු රැවුලකින් හෙබියා වූ මුහුණක් ඇති ඉතා විරූපි රකුසෙකු බඳු මිනිසෙක් ජලතලයෙන් මතුවෙයි.
කොඵ සේනාවෙන් බේරීගොස් ගහක ඉහළ අතුවල එල්ලී සිටින හැඩිදැඩි ඔහුද, වඳුරු තඩියෙකු ද අතර වෙනසක් නොපෙනේ.
විලාප තබමින් හිස අත ගසාගනිමින් එහි දිවඑන වඳුරු මිනිසාගේ මවගේ බෙරිහන් දීමෙන් පසුබැසයන පිරිස දකින්නේ උතුරා ගලා යන අපමණ දරු සෙනෙහසින් ගසමුල සිට ආදරණීය පුතු අමතන මහඵ මවගේ වදන්ය
අනේ බැහැපං මගේ රත්තරං පුතේ... උඹට මොනවත් කරන්න මම ඉඩ දෙන්නේ නෑ.... (මුල් පිටපතේ දෙබස්ම නොවේ)
වදෙන් පොරෙන් ගසෙන් බස්සවා ගත් වඳුරු මිනිසා කැටුව වියපත් ඇය දෙස් දෙවෙල් තබමින් ඈතට ඇදී යයි.
අවිහිංසක එහෙත් සදහටම පියවී ඇති දෙනයනින් ලොව අසිරිය නොදකින්නී, ගම්මානයේ සුරුපිණියයි. ඇය ගේ ආවතේව බැළමෙහෙවර නොපැකිළිව ඉටු `කරනුයේ වඳුරු මිනිසාය. මේ මානවකයා නෝංජල් බසින් යටහත් පහත්ව නෙත්අඳ ඇයට ආවතේව කරන්නේ ඇයව යම් මතු දිනක තමා සතු කරගැනිමේ නොනිම් ආශාවෙනි.
මහ මූකලානේ ගල් ලෙනක තවුස්දම් රකින ඔහු අතිශයින්ම කඩවසම්ය. පිරිමිබවේ ප්‍රතිමූර්තියකි. ඇය ඔහු අබිමුවෙහි තබාගන්නා තවුසා තමාගේ වෛද්‍යකර්මය පණගන්වාලමින් ඇයගේ අවිහිංසක දෙනෙත විවර කරදෙන්නට තැන් දරයි. ඊට
ඇවැසි සියඵ දෑ සිදුකරන්නේ වඳුරු මිනිසාය.
එක්තර දිනක අඵයම් යාමයේ ඈත ක්ෂිතිජයෙන් එබි බලන සුර්ය දිව්‍ය තමෝ එදවසට නියමිත සිය හිරිමල් රැස්දහර එල්ලකරන්නේ උස් ගල්ලෙනෙ මස්තකයෙහි තමා දෙසට වත යොමු කරනා සුරූපිණිය වෙතටය. එතුවක් කල් ඇයගේ නෙත්වසා බැඳි ඖෂධ පින්ඩය සෙමින් ඉවත්කරන තවුසා එයින් කාමභූමියන්ගෙන් මධ්‍යම තරමේ සුව සම්පත එළවන ’මිනිස් ලොව’ අසිරිය ඇයගේ සුවපත් නෙතට ලක්කරන්නට සමත්වන්නේය.
මේ මිනිස් භවයේදී මුල්වරට දෑස් දල්වා අවට සිරිනරඹන ඇයගේ නෙතට වහාම ලක්වන්නේ නුදුරින් සිටගෙන සිටින වඳුරු මිනිසාය.
හඬනඟා සිනා උපදවන ඇය ඒ තියුණු උපහාසාත්මක විෂ වේග සරය අසරණයා වෙතට දමාගසන්නී, කෙමෙන් කඩවසම් තවුස් මානවකයා ගේ ළැමට තුරඵවෙයි.
ඒ විෂ ඔච්චම් සිනා සරයෙන් හද සිදුරු කරගත් අසරණ මිනිසා හිස බිමට නැඹුරු කරගනිමින් කෙමෙන් ඈතට පා නගනු පෙනෙයි. සසරෙහි කිසියම් කලෙක සිදු කරන්නට යෙදුනා යැයි අනුමාන කෙරෙන අකුසලයකට ගොදුරු ව, බාහිර පෙනුමෙන් විරූපියෙකු වුවත් ලොව අන් කවර හෝ මිනිසෙකුගෙන් නොවෙනස් වූ හදක් ඇති ඔහු ?
ඒ හද තුල බුරා නැගුනු සෝ ගිනි ජාලා පමණ කළ නොහැකි වනු ඇත.
’මාගමුන් ’ නිසා හද සිදුරු කරගත් ’නිරුදක’ ගේ පුවත එළෙසින් සංවේදි හදවත් දසදහසකට කියාපෑවේ ලක්දිව පහළවු මහ සිනමාවේදී දිවංගත ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස්ය. ඔහු ඒ පුවත නම්කළේ ’දෑස නිසා’ යන කෙටි දෙපදයෙනි. ඒ 1976 තරම් දුරකදීය.
--------------------------------
වනපියසේ තම රාජධානියේ සර්වබලධාරියාව, එහි වෙසෙන්නා වූ සිය රෑහේ උන් ගේ අසහාය නායකයාණන්ව, මහත් පෞරුෂයකින් ඔවුන්ව ග්‍රහණයට ගත් බලවන්තයාව සිටි ඔහු දුර ඈත කොණේ, උකුඵ මුකුඵ කරමින්, එකිනෙකාට තුරුඵ වෙමින්, තොඳොල් වෙමින්, වරෙක අත්පටලා ගනිමින් ඈතින් ඈතට පියමං කරන සිය ළයාදර ඇඹේනිය දෙස බලාසිටී.
ඇය කැටුව පියමං කරන කඩවසම් තරුණයා රැහේ උන්ට මාල.වළලු, තොරොම්බල් බඩු සිදාදියෙන් ගෙන එන වෙළෙන්දාය.
තමා පැල්කොටෙයෙන් මෑත් වූ විට, කල්යල් බලමින් එහි රිංගන තරුණයා හා තොඳොල් වී පෙම්බස් දොඩා, රතිකෙළියෙහි රන්රසය විඳගන්නායුරු ඔහු මින් ඉහත වාර ගණන් දැක ඇත්තේය.
ඇවැසි නම්, එක කෙටේරී පහරින් සිය ලාලනියගේ ආදරවන්තයාව පරලොව යවන්නට තමන්ට ඕනෑතරම් ඉඩකඩ තිබු බව ඔහු දන්නේය. එහෙත් ඔහු එසේ නොකළේය.
පණමෙන් රකිමින්, තමාට හැකි සැපසම්පත් ආදර සත්කරයෙන් ළෙන්ගතුකමින් කරුණා දයාවෙන් තමන් රැකබලාගත් සුරූපි ඇය අහේතුකව අද තමාට පිටුපා අන් තරුණෙකුගේ ළයට තුරුඵවෙමින් නික්ම යයි.
වවාගත නොහුනු සෝකයෙන් දෑස් කෙවෙණි පිරී ඉතිරී ගොස් එයින් දෙකොපුලින් රූරා හැළෙන කදුඵ දහරා ඇති දෙනෙතින් ඔහු මේකි අවසනාවන්ත දසුන් පෙළ නරඹන්නේය.
හඹා ගොස්, එක පහරින් නරුමයා ගේ හිස දෙපඵ කරනොදමන්නේ ඇයි...?
එයින් ඇයගේ කය යළිත් තමාවෙත නතුකරගත්තද පැහැර ගත් ’ආදරය’ යළි අත්කරගත නෙහැකි බව වැටහී ගිය නිසා වන්නට ඇත.
මේ අතිසංවෙිදී දසුන් පෙළින් ජනිත වු සන්තාපය තිව්ර කරමින් දෙගුණ තෙගුණ කරන්නේ පසුබිමින් ගැයෙන කවි පෙළකිනි.
කුඩා ගමේ මද්දහනේ .............
අවු රස්නය නිවා ...............
හූරි කඳු පෙතේ දඩමං දිගේ ගියා මෙමා...........
එවන් ගමන් මා නම් ගියේ සෙනෙහස ගැන සිතා ...........
නුඹේ කරට රිදී පොටක් පළඳඤ්ඤයි සුබා ................
අලෙ කියන අකුරු පහේ තේරවිල්ල සකී..
රෑට නිදන තනි පැදුරේ දුටු සිහිනෙකි සකී...
ආලේ බිඳුනු දා කුමටද කදුඵ හෙළනු සකී...
ආල වඩන යන ඒ රුව බෝසත් කම සකී................
’ළඳක් නිසා බිඳුනු හදක පුවත හදසසළකරවනා සංවේදී කව් පෙළට සිය භාවපූර්ණ හඞින් පණපෙව්වේ ගායන ශූරී ’සුනිල් එදිරිසිංහයන්ය’ ඒ දිවංගත ’ඩබ්ලිව් ඒ බී ද සිල්වා’ සිනමාවේදියාගේ ’හුලවාලි’ වෙනුවෙනි. ඒ 1976 දීය.
-----------------------------------------
සමනලියක සේ ලන්දේ ඇළේ දොළේ දෙනියේ දුව පැන ඇවිඳ ගහකොළ සතා සීපාවා සමග අඟර දඟර පානා යුවතිය වෙත නෙත යොමන්නේ ගම්මානයේ මුදල් හදල් යහමින් පවතින ව්‍යාපාරික පවුලක තරුණෙකි. එහෙත් ඔහු ’මිට්ටෙකි’. ගතින් වීකෘතියට ලක් වුවද ඔහු ද පෙරකි දෙදනා මෙන් මිනිස් හැඟීම් දවනද සංවේදී හදවතක් ඇත්තෙකි.
මේ සුන්දර කෙළිලොල් මනබඳින රූ සිරු ඇති ළඳ තමාවැන්නෙකුට ඇඵම් කරයිද ? එසේ විය හැකි යැයි ඔහු සිතන්නට ඇත. මක් නිසාද යත් ඔහු ගේ පියා ගම්මානයේ බලවතා, ධනපතියා බැවිනි. මේ වයසෙහි අන් කවර යුවතියක් සේම ඇයද රන්මිණිමුතු සැප සම්පත් හි ලොබ බඳිනු ඇත. සැපරියකින් තමා සමග ඔබමොබ යනු ඇත්තේ උජාරුවෙනි. සැකයක් නැත තම පියාණන් ගේ ඉසුරු සම්පතින් ගිනිකණ වැටෙන මේ අසරණ ගැමි ළඳ තමා ට වසඟවනු ඇත්තේ සිය ’රුව’ නොසළකා හරිමිනි. එය සැකයක් නැත්තේමය. ඔහු සිතයි.
අවසානයේ ඔහු සිය සිහිනය සැබෑ කරගත්තේය. ප්‍රිය සම්භාෂන මංගල සිරි අසිරිය මැද ඔහු ඇයව තමාගේ නිවහනට කැඳවා ගත්තේය.
මංගල දින රාත්‍රි යාමයේ, ළදරුවෙකුගේ වැනි සිය කුඩා අත්වලින් ඇයගේ ගෙළ. හිස, ළමැද පිරිමැද්දේය. පෙම්බස් දොඩමින් සිපසැනසුවේය. ඊලඟ නිමේෂයේදී නිදියහනෙහි උඩුබැලි අතට සිය කුඩා සිරුර සතපවා රිසි සේ නිදි සුව විඳගත්තේය.
තම ළබැඳි මනාලිය ගේ හද බිඳකුඳු හෝ පාරවාලන්නට මහත් සේ බියගත් ඔහු සිය තරුණ රියදුරුද කැටිව ඇයව අගනුවර සවාරියකට යොමුකරගත්තේය.
ගාලුමුවදොරදී රිය මඟ ඇණහිටියේය. නවයුවළ රිය තුළ දමා රියදුරා රථයෙන් බැස බොනට්ටුව විවර කරමින් මොනවදෝ කළේය. රථයේ ආබාධය ට පිළියම ලැබුනා වැන්න. දැන් සිදු කළ යුත්තේ තල්ලුවකි. ඉසුරුමත් ’අඟුටුමිට්ටා’ ට ඊට උපකාරී කරන ලෙස කරන්නාවු ආයාචනයකි. ඔහු සිය සිඟිති පා පොඩි වෙතට අසිරූවෙන් වාරු ගනිමින් රථයේ පිටුපසට වී ඒ කාර්යය සිදුකරයි. එක්වරම, රථය පණගැන්වී විදුලි වේගයෙන් නික්ම යයි. මනමාල සිඟිත්තා අත්පොඩි ඔසවා වනමින් ඒ පසුපසින් දිවයන්නට විය. එහෙත් ඒ පියවර කිහිපයකටය. රථය අතුරුදහන් විය. හදපිරි සොවින් ඔහු මහමඟ දනගසා වැළපෙයි.
මේ අනුවේදනීය දසුන් පෙළ විසින් ඔබ අපගේ කැළඹු හද තවත් උද්දීපනය වූයේ එයින් නැගෙන ශෝකී විලාප ගී කවි රාවයෙනි...
කොමළ ලියා ...බොළඳ ලියා .................
මාව දමා යන්න ගියා.............
සියුමැලියා සිකුරුලියා ................
ගත සීතල පහස ලබා ....
ළැම රන්වන් සුවඳ සොබා............
මුව මී රොන් ලැබුව මේමා...
සිකුරුලියා... මාව දමා යන්න ගියා ......
නෙත ඇඳි රුව ඔබය සුදෝ..
අද ඒ නෙත කඳුඵ බිඳු ...
ආදරයෙන් ඔබව හැදූ...
සිකුරුලියා... මාව දමා යන්න ගියා..........
ආදරයෙන් ඔබ හින්දා...
මා මනසින් දුක් වින්දා...
පාඵව හද මා රන්දා ..
සිකුරුලියා.. මාව දමා යන්න ගියා.....
කාමලොවක ළඳක මහිම මොනවට කියා පෑ සිකුරුලියකු වු ’සමන්මලී’ නිසා හද පාරවාගෙන පෙමින් අවතැන් වූ අඩ-තරුණයා ගේ පුවත කරළියට ගෙනාවේ එදා අංකුර සිනමාවේදී ’එච් ඩී ප්‍රේමරත්න’ ය.
එකම ’ලය’ ආරකින් ගැයුනු හද පාරන උක්ත විරහා ගී යුග්මයෙන් නොහික්මුනු ළඳුන්ගේ අවකල් පැවතුම් නිසා දිවිමඟ සෝතැවුල් දුක් සංකා විඳි මිනිසුන්ගේ ශෝකාන්තය’ කියැවෙයි. එනමුදු ඒ ගී පබැඳු රසවතා කලෙක සිය ආදරවන්තියව සිට දිවිමඟ අත්වැල ගත් සිය ආදරණිය බිරිඳ ’රෝ’ දුකින් මුදවාලන්නට අපමණ කැපකිරීම් කළ උත්තම පුරුෂයෙකි. ඒ පුවත්පත් කලාවේදීන්හට මහා ’පහන් ටැඹක්’ ව ’පහන්වැට’ නිර්මාණ සංසදය දල්වාලූ දිවංගත ’ධර්මසිරි ගමගේ’ ශූරීන්ය.
කරුණා දයාවේ ප්‍රතිමූර්තියක් බඳුව, සිය මාධ්‍ය සිසුන්හට ළබැඳි පියෙකු බඳු ඔහු නිරන්තරයෙන් සුන්දර අව්‍යාජ මන්දස්මිතියකින් සිය මුව සරසාගෙන සිටියේය.
-------------------------------------
මහත් සේ චිත්ත වික්‍ෂෝපයට පත් ඔහු වරෙක සිය කාර්යාල කාමරයට වැදී එහි ලාච්චුවක් විවර කර පිස්තෝලය අතට ගනී. අවකල් අශීක්ෂිත ක්‍රියාවක නිරත වන ඇයගේ දිවිගමන කෙළවර කර දමන්නට ඔහුට සිත්වන්නට ඇත. එහෙත් සිය අසරණ සිඟිති දියණිය ට මවකගේ උණුසුම අහිමි වීම ඔහුට දරා ගන්නට නොහැකි වන්නට ඇති නිසාදෝ එය සිදු නොකරයි. බිත්ති ඔරලෝසුවේ රාත්‍රී 11 කණිසම නාදවෙයි. එහෙත් දියණියගේ මව තවමත් නැත. ඇය සිය සිහින කුමරා ගේ තුරුළේ තවමත් සැතපෙනවා ඇත.
රැකියාවේ කාර්ය බහුල බව නිසාම නිවසේ දී පවා එහි කටයුතු වල නිරත වූ තමාගෙන් ඇයව සිනමා පටයක් නරඹන්නට ගෙන යන ලෙස එදා කී පවත ඔහුට සිහි වනවා ඇත.
ගෘහ සේවිකාව සහ සිය කුඩා දියණිය සමග ගාලු මුවදොර සැඳැ සුව විඳිනට යන ඔවුනට සම්මුඛ වන කඩවසම් තරුණයා හා දොඩමඵ වන්නට මුලින් පැකිඵනත් දෙවන දිනයේ ඇයව තම දැලට හසුකරගන්නට ස්ත්‍රී ධූර්තයා සමත් වෙයි. එතැන් හි සිට ඔවූහූ සදාතනික අත්මීය පෙම්වතුන් ගේ භූමිකාව රඟදකවන්නට විය.
සැමියාගේ කාරයාල කටයුතු නිසා ඔහු සමග නුවරඑළියට පිටත්වන ඇය ඇතුඵ පිරිස පසුපස හඹා ඔහු එහිදීද ඇය සමග අනඟ රැඟුම් පාන්නට වරම් ලබයි.
----------------------------
ආචාර්ය අජන්තා රණසිංහ නම් වු ප්‍රවීණ ගී පද රචක පුවත්පත් කලාවේදියාගේ ගී පද නිර්මාණයේ සත්සරය සරත් දසනායකයන්ගෙනි හඞ - අබේවර්ධන බාලසූරිය සමග ආචාර්ය සුජාතා අත්තනායක
-----------------------
පසුව ඔහුව සිය නිවසට කැඳවාගන්නට පවා සෙල්ලක්කාර, කෙළිලොල් හැඩකාරියක් වූ ඇය පෙළෙඹෙන්නීය.
දුරකථන ඇමතුම් ඔස්සේ පුවත කණ වැකුණු සැමියා ගේ ළෙන්ගතු විමසීම හමුවේ චෝදනාව බැහැර කරමින් හඞා වැටෙන ඇය ඊලඟ දිනයේ සිය තුරුණු පෙම්වතා ගේ මෝටර් රථයේ සවාරි යනු ඔහුටගේ නෙතට හසුවෙයි.
ඒ අනාචාරය අඵයම ලු කෙළ බිඳක් සේ ඉවතලූ ’නිලුපා’ සහ ඇයගේ සැමියා වූ ’සුරේන්’ ගේ පුවතයි. විජය ධර්ම ශ්‍රී සිනමාකරුවා ගේ ’දුහුඵ මලක්’ මේ පුවත්දාමය ට එක්වු තවත් අපුර්ව සිනමා කලාංගයකි.
සිය ආදරණිය සැමියන්, පෙම්වතුන් හට එරෙහි ගිය චපල ස්ත්‍රීන් ගේ පුවත් රැසකින් හෙබියා වූ භාරතීය - ලංකා සාහිත්‍ය මුලාශ්‍රය මෙවන් පුවත් මැවිමේ උල්පත වන්නට ඇත.
එකම කලෙක එකිනෙක හා සමිප කාල පරතරයකින් සිංහල සිනමා තිරයට නැංවුනු මෙම සළරූ පුවත් එකම ආකෘතියක සිරි ගත්තේය. පුරාණ භාරතිය හින්දු දර්ශනය සහ බොදු සාහිත්‍යයේ පැණෙන ’පතිවත’ නොරකින, දුෂ්ඨ නොහික්මුණු කාන්තා සමාජයේ චරිත ගුරුකොටගත් මෙම නිර්මාණ ත්‍රිත්වය එකම කුලකයේය.
70 දශකයේ සහ ඉන් ඉහත යුගයේ කලා නිර්මාණ අතිමහත් ගණනක් ’අනියම් පෙම - සහ ස්ත්‍රි දුරාචාරය’ ඇසුරෙන් පෝෂනය විනි.
සිය විවහ දිවිය ගතකිරීමේදී ද, පෙම් සබඳකම් පවත්වා ගැනීමේදීද ඉහත කියු කටුක අත්දැකීම් ලත් පිරිස් එදා ද බොහෝ සිටියහ. අදද එමට සිටි. මතුද සිටිනු ඇත්තේය. ඒ බව තහවුරු කෙරෙන ඇතැම් විට අනුවේදනීය වන පුවත් සහ සිදුවීම් ද එමටය.
’ස්ත්‍රීය’ යනු නැණවතුන්. ගුණවතුන් පඞිවරුන් විසින් ගර්හාවට ලක්විය යුතු, අවසර ලද සැණින් වරදෙහි බැඳි, කාමපාශයෙන් වෙළෙන, ඒ කරුණින් සමාජ ගැටඵ රැසකට නිමිත්ත වූ, සමාජයේ ගෞරව බුහුමානයට පාත්‍ර නොවිය යුතු, වගකීම් පැවරීම නොකළ යුතු, පිරිසක් ය යන්න ඒත්තු ගැන්වීම සඳහා අනාදිමත් කාලයක සිට පෙරදිග ආගමික සාහිත්‍යය කෘති සැදී පැහැදී සිටී. පෙරදිග සාම්ප්‍රදායික භූමිකාවෙන් ඇය වෙත පවර ඇති වගකීම ලිහිල් වී කාර්මිකරණයට ලක් වු සාමාජයකදී ඔවුන්ගේ භූමිකාව මහත් සේ පුඵල් වි ඇති පසුබිමක, ඉහත මතවාදය වරෙක පිළිගනිමින් ද වරෙක අභියෝගයට ලක් කරමින් ද පවතී.
ප්‍රභාත් රාජසූරිය
2024 නොවැ 19
