namal67@gmail.com

namal67@gmail.com
සටහන් පෙළගැස්ම‍ Prabath Rajasooriya

Thursday, May 18, 2023

Somapala Ratnayake Creations

 සොයුරු බැම්මෙන් බැඳි තත් සර .....ඔහු සෝමපාල රත්නායක නම් විය....................

බටහිර සංගීතයේ  නාද රසගුලාව මවන්නේ සංගීත භාන්ඩ සංවාදයේ යෙදෙන සංධවනියයි.  එයින් ශ්‍රාවකයා ගේ මනසේ විචිත්‍ර රූප මවයි. ඔවුන් ශ්‍රාවක ඔබට කිසියම් සිදුවිම් පෙළක් නෙකාකාර වු රස මවමින් කියාපායි.  අසල්වැසි භාරතීය බලපෑම නිසා එකී සංගීත ශෛලිය හුරු පුරුදු ලාංකිකයන්හට මතු කි ’බටහිර සංගීත’ මිහිර ආගන්තුකය. එවැන්නකට සමාධිගත වී සිත්සනහා ගන්නට සිය ශ්‍රවණෙන්ද්‍රියන් හුරුපුරුදු කරගත්තෝ ඉතා අල්ප විය හැකිය.



සංධවනි වාදක බලමුඵවක සාමාජිකයන් අත ශුෂිර ගණයේ භාන්ඩ ගණනාවකි. තත් භාන්ඩද එපමණටමය. අඵවෙන් වයා තත් ප්‍රකම්පනය කරවා හද කිතිකවන භාන්ඩ පවුලේ සාමාජිකයන්ගේ වෘද්ධතමයා ට පියවරක් පසුපසින් සිටින්නේ ’ෂෙලෝ’ වයි. ඔහුගේ දෙටු සොයුරා ’ඩබල් බේස්’ වන අතර ’කණිටු සොයුරන් අතර ’වියෝලා’ සහ ’වයලීන්’ සිටිති.

70 දශකයේ ද එය පිරිවරාගත් දශකයන් ද්විත්වයේදීද, කර්ණරසායන ගී තනු හැඩගන්වන්නට මතු කී බටහිර වාදf්‍යා්පකරණ මහත් රාශියක් යොදාගන්නට තරම් ලාංකීය ගාන්ධර්වයන් නාද රස හඳුනන්නෝ බවට පත් වී සිටියහ. එවයින් දිව්‍යමය ගාන්ධර්යාණෝ ’පන්සිඵ’ ද විළියෙන් විපිළිසර වන්නට ඇතිවා නිසැකය.

එයින් මතු කී ’ෂෙලෝ’ නම් වු තරමක් විසල්, පොළොව මත සෘජුව ස්ථානගතකරමින් අඵවෙන් වයා නාද උපදවූ වාද්‍ය භාන්ඩය වැයු රසවතුන් අතර ප්‍රමුඛයා ඔහුය. සිය දෙටු සොයුරා ගේ සංගීත සමාධිය එනම් ’ස’ ප්‍රසංගයේ වාද්‍ය වෘන්දයේ කොණක සිට ඔහු  දැහැන්ගත විය. 


ආශීර්වාද කරම් .............

තින් දිවයුරු ...මැවූ සුරගුරු ... නිතින් මල්බර ...............


ගුවන් විදුලියෙන් නිතර ගුවනට මුසුවූ මෙම ආසිරිපැතුම් ගී මිහිර ගැයු දෙදෙනාම අද අප අතරින් සමුගෙන ගොසිනි. ඒ මාලිනි බුලත්සිංහල සහ නීලා වික්‍රමසිංහ ප්‍රවිණ ගායන ශීල්පිනියන් දෙපොළයි. මහඇදුරු සුනිල් ආරියරත්න පබැඳු එහි සත්සර රටා පෙළගැස්වූ ඔහු ද කලකට පෙර ලක්වැසි ගීත ලෝලීන් හට සිදුකළ මෙහෙවර නිමවා දිව්‍ය ගාන්ධර්වයන් අතරට ගිය සංගීතවේදී සෝමපාල රත්නායකය.

වතපුරා වැවුනු පුඵන්රොදක් වන් සුදු රැවුළින් යුතු ඔහුව   රූප මාධ්‍යයෙන් හඳුනාගන්නට අපහසු නොවේ.  තමන්ට පැවරුනු කාර්ය භාරය නොසැළී නෙැපැකිළී මහත් කැපවීමකින් ඉටුකරදෙන්නට සැදි පැහැදී සිටි ඔහු විසින් 70 දශකයේ සිංහල ගීත වසන්ත සැණකෙළියේ පෑ විස්කම් දස්කම් වත්මන් පරපුරේ ගී රසවතුන් නොහඳුනනවා විය හැකි වුවද ඔහු විසින් නිමවන්නට යෙදුනු ගීතාවලිය පිළිබඳව ඉතා හොඳින් දැනුවත්ය.

ලංකා ගුවන් විදුලි ආයතනයට සම්බන්ධ වී එහි සේවය කරනාතරවාරයේ සංගීතවේදී ’සෝමපාල රත්නායක’ විසින්  අඩසියවසකට ඉහත යුගයකදී හැදු ගීත අදද ශ්‍රාවක මනසින් බිඳකුදු හෝ ඈත් නොවීමෙන් පසක් වන්නේ ඔහු ගේ රමණිය ගී තනු සහ නාදරටා නිර්මානයන්හී සඵලතාවයයි.

ගායනශිල්පි මිල්ටන් මල්ලවාරච්චි ගීතාවලිය ඔප්නංවන්නට ඔහු විසින් පෑ දායකත්වය හුවා දක්වන ගී යුගළයකි මේ


ඔබ වෙනුවෙන් මා ගැයු ගී පෙරදා...........

යලි ඔබ සවනේ නොරැඳි නොඇසි ....

සුළගේ මිලින වුනාවේ ..................

සඳ උතුරා ගංගාවේ ...........

ඔබේ රුව දෝ මැවුනේ ...................

----------------------------

මෙතැන්න සවන්දෙන්න

--------------------------


1979 තිරගත වූ ටයිටස් තොටවත්තයන්ගේ සම්මානනීය ’හඳයා’ සිනමාපටයේ ළමුන් විසින් ගැයූ ගී ද්විත්වයද, ඔහුගේ රූපවාහිනි ආගමනයෙන් අනතුරුව නිමැයුනු ’සැකිළී රූ’ රසගුලාවේදී ඇසුණු ගීතයන්හිද සත්සර නිර්මාණකරුවා ද සෝමපාලයන්මය.


01 කවුරුද කවුරුද දැන් ලොක්කෝ ......

   අපිමයි අපිමයි දැන් ලොක්කෝ................


02 සිගිති ලොවේ හුරතල් හඳයා .......

    සිහින රටේ සිට ආ හඳයා ...........

    ළපටි සිතුම් හඳුනන හඳයා .............

    අදත් හෙටත් හිනැහෙයි හඳයා....................


03 මුහුද මගේ ගොඩබිමයි .......

නැව මගේ නිවසට සමයි...

සියඵ සතුන් මගේ තමයි...

දොස්තර හොඳහිත මමයි...


විකපිඩීයා වෙබ් අඩවියේ ලියැවි ඇති පරිදි, සියවස් පහක  අධිරජ කිරීටයෙන් ලක්මව නිදහස ලැබු දිනය ගතවෙද්දී ඇයගේ ඇකයේ ඔහු තෙමස් වියැති බිළීඳෙකි. අගනුවර සිට කඳුරට පුරය දක්වා අධිරද යුගයේ ඇරුණු මාවතේ මහාකඳුහෙල් ගිරිදුර්ග පෙළ අවසන් වු වහාම මුණගැසෙන්නේ ’සෝමපාල’ ඇතුඵ පිරිසගේ ජාතභූමියයි. එතැන්හි සිට ගව්වක පමන දුරින් මහවැලි නදියෙන් එතෙරව මද දුරකින් ඒ මාවත අද්දර පිහිටුවා තිබුනු ’එම් ජී පී’ අක්ෂර ත්‍රිත්වයෙන් සැම දැන හැඳිනගත් ’කලායතනයේ’ ඔහු ස්වර සප්තකයේ’ මහිමය හැදෑරිය. ඒ පියස ’වික්ටර් රත්නායක’ නම් වු මහරු සංගීතවේදියාද ගුරුහරුකම් ලැබු බිමයි. 



අගනුවර වෙත පසුකලක පිවිසි ඔහු ’සිලෝන් සිම්පනි’ සංගීතසමූහයේ සාමාජිකා බර්ගර් ජාතික ජෝයිස්’ මහත්මියගෙන්ද, ආර් ඒ චන්ද්‍රසේන, එම් කේ රොක්සාමි, ප්‍රේමසිරි කේමදාස යන ප්‍රවිණයන්ගෙන්ද බටහිර සංගීතයේ ශීල්පියක්‍රම ප්‍රගුණ කරන ලදුව ’ෂෙලෝ’ වාද්‍ය භාන්ඩයේ තත් හැඞවීමේ ශිල්පයේ නිරත විය. 

’හඳයා’ ගෙන් පසුව දශක දෙකක තරම් කාලයකදී සිනමාකෘති සියයක පමන සංගීත මෙහෙයුම් කර්යභාරයේ නිරතව සිටියද, ඒවා බොහොමයක් ඔහුගේ පෙරකී ගුවන් විදුලි ගීතාවලිය තරම් පරසිඳු වුයේ නැති බව පෙනීයයි.


අරුන්දතී තාරකාව සේ දිළී දිළී ........

නුවන් පෙති විඩා බලා හිඳ සැලී සැලී .........

බ්‍රහස්පතී මැනික් යොවුන් සිත් බැඳි බැඳි .......

දවස්පති රුවින් සිනාසෙයි නැගි නැගී .................


-------------------------------

මෙතැනින් සවන්දෙන්න

-----------------------------

විවිධ නිෂ්පාදකරුවන් විසින් හැඩගැන්වූ සංගීතමය ප්‍රණිතාංගයන් වෙත දායකත්වය ලබාදී, එයින් අමයුරු ගී පෙළක් ලක් දනන් වෙත දායද කරන්නට ඔහුගේ ඉරණම් ප්‍රතිභාව ඉඩකඩ ලබාදුන්නේය. වරෙක ඔහු ගී අරුතෙන් කියැවෙන පණිවුඩය වඩාත් දියුනූ තියුණූ කරන්නට, විසල් ගණනක වාද්‍ය භාන්ඩ සංකලනයක් යොදා ගන්නට උත්සුක විය.


නිදහස් අදහස් දැයට හොවා .................

නිවහල් සිතිවිලි බසට කවා ................

දෙසබස රැස වැඩු නියාමක වී..............

ජන යුගයේ ජන යුගයේ ....................

----------------------------

මෙතැනින් අසන්න

------------------------


කුංකුම අංජන චන්දන තවර රංජනී සිනාසුනා......

නළළ පුරා තිලකය තියලා මට ආදර බස්දුන්නා ......

මා හද සනසන්නී බැඳි ආලය පවසන්නී............


එක්තරා දිනයක රූපවාහිනි ’නන්දන වින්දන’ රූ සරණියේදී ළබැඳි ගායන මාධූර්යය ’මිල්ටන් මල්ලවාරච්චි’ ගයද්දී, තනු සහ සංගීත නිර්මාණය නාමාවලිය යටතේ තිරයේ ඇඳුනේ ඔහුගේ නමයි. එය මිල්ටන් ගීතසමුච්ඡයේ අතිශය ආකර්ෂනීය ගී මුතුකැට අතරට එක්ව තිබිණ.


සිහිනෙන් ඔබමට පෙනෙනවනම්..........

අවදි නොවි ඉන්නම් ..........

කිසිදා ඔබේ අත නොලැබේනම් ...........

හැමදා තනි වෙන්නම්..................


කැසට් පටයකින් ශ්‍රවණය වු වේගරිද්ම සංගීතය ගැබ්වු මිල්ටන් ගීතයකට මුල් වූ ’ගුවන් විදුලි’ සරළ ගීතයේ දී සාම්ප්‍රදායික බටහිර සංගීත ආරෙන් මිදි ඔහු හඞ අවදිකළේ ද සෝමපාල රත්නායක සංගීතවේදියාගේ මියුරුනාදරටාවන් වෙතටය.


රණබර ඉඳුදුනු සිතුවම් වෙලා ........

බිගුරැස් මල්පෙති මතමත් වෙලා ..........

වසන්තේ උදා වුනා .................


----------------------

ගුවන් විදුලි පිටපතට සවන්දෙන්න

---------------------

භාව ප්‍රකම්පිත ගී හඞ අවදිකරන්නියන්ගේ ප්‍රමුඛ සාමාජිකා ගුවන් විදුලි ගායිකා ආචාරිනී නිලා වික්‍රමසිංහ ගේ ගැයුමකට හදකිතිකවා දැහැන්ගතකරවන මියැසි රටාවක් එක්කරන්නට තරම් ඔහු බුහුටි වුයේ ඊට නියම අව්‍යාජ ගුවන් විදුලි ගීතයක හැඩතල අත්කරදෙමිනි. ඒ ඉහත ගීතාවලිය හා සමකාලීනව 70 දශකයේ මධ්‍ය භාගයේදීමය.

වෙනෙකුගේ දුක් පීඩා වෙනුවෙන් ..........

ගුවන් විදුලි ගායිකා පරපුරේ 70 දශකයේ පහන් කන්ද මත දිදුළ පහන් තරුව බඳු ආචාර්ය නන්දා මාලිනී ගුවන් විදුලි නිර්මාන වෙත නාදසංකලන මුසුකරදෙන්නට වරෙක ඔහු ඉදිරිපත් විය. එහි ඇයගේ  70 දශකයේ ගුවන් විදුලි ගීතාවලියේ ඇයගෙන් පරිබාහිර සංගීත සංයෝජනයන් සහ තනු වලින් විනිර්මුක්ත වූ අතළොස්සක් වු ගීත අතර නොමැකෙන සිහිවටනයක් බවට පත්විය.


දනිම් හැඳින්නෙමි හිමි සඳිනේ ................

ඉරත් ඔබට මට සඳත් ඔබට මට මවත් ඔබය මට ............

හිමි සඳිනේ ..................


------------------------------

ප්‍රේමකිර්ති ද අල්විස් නම් වූ සුන්දර නිර්මාණකරුවා වෙතින් ගීත රචනා ප්‍රවාහයක් එකවර මතු වි නැගි ගලා ගියේ 70 දශකයේදීය. ඔහු 1969-1982 අතර කාලයේ දී ගුවන් විදුලියට ටද වෙළඳ ගී තැටි සඳහා මෙන්ම සිනමාවටද එකවර අතිවිශාල ගී සංඛ්‍යාවක් රචනා කළ අතර ඒවා අතර රසිකයන් විසින් ආදරයෙන් නොවැළඳගත් ගී තිබුනේනම් ඒ අතක ඇගිලි ප්‍රමාණයකය. සංගීතවේදී සෝමපාල රත්නායකගේ නෙතට ද ප්‍රේම් ගී රචනා නිරන්තරයෙන් ගැටෙමින් තිබුනු අතර ඒවා ඔහු අතින් මධුර ගී කාව්‍ය ලෙසින් රූපාන්තරනයට ලක්විය.


සමන් පොකුර මැණික් කැටය .............

හංස දේණුවේ ..........................

මෙවන් වදන් වලින් මොටද මා අමතන්නේ .................

මිනිස් ළඳකි ආදරයෙනි ඔබ ලග ඉන්නේ ................

සුරංගනා කථා වලින් පළක් නැත ප්‍රීයේ ....

බඳුරු ඝටය කප්රුක හද උයන් තුළ තියේ

අඳුර තරම් ..එළියක් ආදරයෙන් පිරිළයේ ...


තව කොතනද කියනු මැනවි හැගුම් ඉදිරියේ ...................

රතැගිලි තුඩු රන්මුදු ලා මොටද සරසවා ....

මහමැදුරක දොරටු තුලින් පිවිසි රෑ දිවා ...

ධන සම්පත් පිරි ගෙයක් පළක් ලොව නැතේ...

ආදරයෙන් අමතනු මැන එයම මට ඇතේ .....


--------------------

මෙතැනින් සවන්දෙන්න

------------------------

සිංහල සංගීත ලෝකය විචිත්‍රවත් කරනු වස් මතු දැක්වූ කමණීය ගීතාවලියට අමතරව තවත් බොහෝ ගීත නිර්මාණය කරදුන් ’සෙලෝ’.. වාද්‍ය ශුරී සෝමපාල රත්නායකයන් ’70’ වසරක ජීවන චාරිකාව’ නිමාකරමින් 2017 වසරේ ජූලි 18 දිනදී මෙළොව හැර ගියේය.


6 comments:

  1. අපේ ජීවිත සුන්දර කරවන්නට ගී රස මිහිර බෙදා දුන් ආදරණීය සංගීතඥයෙක් එතුමා..
    බොහොම ස්තුතියි මේ මතක සටහන් පෙළ ගැස්වූවාට....

    ReplyDelete
    Replies
    1. ස්තුතියි සිඟිති සටහනටත්..

      Delete
  2. සුපුරුදු ලෙස වටිනා සටහනක්. දක්වා ඇති සමහර ගීත පද ගායනා කරන පද වලට වඩා වෙනස්. උදාහරණයක් ලෙස අරුන්දතී තාරකාව... ගීතයේ දෙවැනි පද පෙළ. විල්බට් ඇන්තනීගේ ගීතයෙත් චාන්දනී සිනාසුනා ලෙස නිවැරදි විය යුතුයි.

    ReplyDelete
    Replies
    1. ස්තුතියි ඒවා සොයා බලා නිවැරදි කළ හැකිය

      Delete
  3. හැමදාමත් වගෙයි රසබර පෝස්ටුව
    තතු මතු කරයි දැනුවත්කොට රසිකයව!

    ReplyDelete
    Replies
    1. කියවා සිහියේ රඳවාගනු මැන සකිය...
      පෙරදා ඔවුන් මැවුවා වූ රස කළස...

      Delete